ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺤﻮل رهبری ﮔﺮا و فرهنگ ﺳﺎزﻣﺎنی ﺑﺮ اﺛﺮبخشی ﺳﺎزﻣﺎنی

ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺤﻮل رﻫﺒﺮی ﮔﺮا و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎنی ﺑﺮ اﺛﺮبخشی ﺳﺎزﻣﺎنی

ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺤﻮل رﻫﺒﺮی ﮔﺮا و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎنی ﺑﺮ اﺛﺮبخشی ﺳﺎزﻣﺎنی در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ورزشی

ﭼﻜﻴﺪه

ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ رﻫﺒﺮی ﺗﺤﻮل ﮔﺮا و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ درﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی . ۳۴۱ ورزﺷﻲ اﻳﺮان اﺳﺖ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ورزﺷﻲﺑﻪﻃﻮر داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ ﻫـﺎی اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺷﺪه دﻧﻴﺴﻮن (رﻫﺒﺮی ،۲۰۰۷) ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ – ﺑﺨﺶ رﻫﺒﺮی ﺗﺤـﻮلﻫﺴﻮ ۲۰۰۴) ﮔﺮا ﺑﺲ و آوﻟﻴﻮ (۲۰۰۲) (و اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ را ﺗﻜﻤﻴﻞﻛﺮ . دﻧﺪ ﻳ ﺎﻓﺘـﻪ ﻫـﺎی ﻣـﺪل SEM) ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری (ﻧﺸﺎن ﺗﺤﻮل داد رﻫﺒﺮی ﮔﺮاﺑﻪﺻﻮرت ) ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ ﺑـﻪ واﺳﻄﺔ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ (ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒـﺖ و ﻣﻌﻨـﻲ .(p<0/01) داری ﺑـﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸـﻲ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ دارد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﻲ p<0/01) داری ﺑﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ دارد .(در ﻧﺘﻴﺠـﻪﮔﻴﺮی ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑ ﮔﻔﺖ ﻣﺪل ﻧﻈﺮی اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻪوﺳﻴﻠﺔ داده ﻫـﺎی ﻧﻤﻮﻧـﻪ ای ﮔـﺮدآوری ﺷـﺪه ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺪل ﻓﺮﺿﻲ ﺑـﺮازش ۲/df= 1/39) ﺑﻬﺘـﺮی χ ( RMSEA =0/034و ﺑـﺎ داده ﻫﺎی . ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ را دارد.

ﻛﻠﻴﺪواژه ﻫﺎی ﻓﺎرﺳﻲ

رﻫﺒﺮی ﺗﺤﻮلﮔﺮا اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ، ، ﺳﺎزﻣﺎن، ﻫﺎی ورزﺷﻲ ، ﻣﺪل ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﻣﻔﻬﻮم اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ از ﺣﻮزه ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در درک رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ. ﻧﻈـﺮان وﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺻﻠﻲ درﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ وﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ و ﺗﺼﻮر ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺖاﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺗﻮسعه را ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺌﻮری (واﺛﺮﺑﺨﺸﻲ) ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ را ﻣﻮﺿﻮعاﺻﻠﻲ در ﻓﻀـﺎی ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻲ .(۲) داﻧﻨﺪ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و رﻓﺘﺎر ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸـﻲ را ﻣﻴـﺰان دﺳـﺖ ﻳـﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﻫﺪاف ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺳﺎزﻣﺎن.(۴) ﻛﻨﻨﺪ ﻫﺎی ﺑﻪ ورزﺷﻲ ﻛﺸﻮر ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ورزش، ﻧﻘـﺶ اﺻـﻠﻲ را در ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺗﺮوﻳﺞ و رﺷﺪ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ورزش در ﻫﺮ دو ﺑﻌﺪ ورزش و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻬـﺪه دارﻧـﺪ .ﻻزﻣـﺔ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ورزﺷﻲ ﻛﺸﻮر اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺆ ﺛﺮ ﻋﻤﻞﻛﻨ ﻣ ﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﺆ ﺛﺮ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮدن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ورزﺷﻲ ﻛﺸﻮر راﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰی ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ اﺛﺮﺑ و ﺑﻪ ۵) ﺨﺸﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺰدﻳﻚ ﺷـﻮﻧﺪ .(ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮات وﺳﻴﻊ در ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز و ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺘﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲاﺳﺘﺮاﺗﮋی ، ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺑﻮدن ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و اﺟﺮای ﺳﺮﻳﻊ وﻣﺆﺛﺮ آن ﻫﺎ . ﺟﻠﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ورزﺷﻲ ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ . از ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣـﻞﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔـﺬار در اﺛﺮﺑﺨﺸـﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ وﺳﺒﻚ ﻫﺎی . رﻫﺒﺮی اﺷﺎره ﻛـﺮد ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﮔﺎﻫﻲ اﻋﻤﺎل اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎی ﺗﻐﻴﻴﺮﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ واﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ دﻟﻴﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از اﻋﺘﻘﺎدات و ﺑﺎورﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ، ﺑﻪﺗﺄﺧﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻳﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﻧﻤـﻲ ۶) ﺷﻮد (؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺰول ﺳﺎزﻣﺎن رو ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎرآﻣـﺪی، ﻋـﺪم ﻛـﺎر و آ ﻳﻲ ﻣـﻲ رود .ﻓ ﺮﻫﻨـﮓ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮدﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﻮحﻋﺎﻟﻲ ﻛﻤﺎل ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ، ﻫﺎی ورزﺷـﻲ را ﺑـﺮای اﺟـﺮای راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺟﺪﻳﺪ . ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒﻧﺸﺎ ﻣﻲ ن دﻫﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓآن ﻫﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪ هﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن در ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی روش، ﻫـﺎی ﻛـﺎری اﻧﻄﺒـﺎق ﭘـﺬﻳﺮ ، ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻛﺎر و اﻫﺪافﻣﻨﻄﻘﻲ در و واﺿﺢ اﺳﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ ازﺷﺮﻛﺖ ﻫـﺎﻳﻲ ﻋﻤـﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ دردرﺟﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﻳﻴﻦ دارﻧ . ﻣ (۷) ﻗﺮار ﺪ ﻟﻴﻜﺮت و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺤﻘﻘـﺎن ﺑـﺮ اﻳـﻦ اﻋﺘﻘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﻚ ﻫﺎی ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﺮا ﻛﻪ ﺑﺎارزش ﻫﺎی ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻓﺮاد را ﻣﺠﺬوب ﻣﻲ ً اﺣﺘﻤﺎﻻ، ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ در ﻛﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن ﺗﻼش زﻳﺎدیﻛﻨﻨﺪ و اﻳـﻦ ﻋﺎﻣـﻞ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲ .(۸) ﺷـﻮد ﺗـﺎرﻳﺦ رﻫﺒـﺮی ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻧ ﺸـﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺄ ﻛﻴﺪ ﺑﺮروش ﻫﺎی ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎ و ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺣﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪارد .رﻓﺘﺎر ﻣﺪﻳﺮ ﻳﺎ رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻘﺶ رﻫﺒﺮی را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﻴﺮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﻓﻜﺎر، اﺣﺴﺎﺳﺎت و آرزوﻫﺎی ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﺧـﻮد ا ﺛـﺮ ﺑﮕﺬارد .