پاورپوینت ویژگی مکانیسمهای دفاعی از منظر فروید
ویژگی مکانیسمهای دفاعی از منظر فروید
من EGO
برای رهایی از اضطراب ناشی از عدم تامین نیازهای نهاد، که برآورده سازی آنها مجازات و تنبیه از سوی جامعه و وجدان را بدنبال دارد، به یک سری مکانیسمهای دفاعی متوسل میگردد.
مکانیسمهای دفاعی شامل
۱- اغلب اوقات بطور ناخوداگاه اعمال میگردند.
۲- معمولا با تحریف، انکار و تبدیل واقعیت توام بوده و موجب خود فریبی میگردند.
۳- قدرت سازگاری داشته و باعث تطابق بهتر فرد با عوامل نامساعد میشوند.
۴-استفاده مفرط از آنها نشانه ناسازگاری شخصیت است .
کارکردهای مکانیسمهای دفاعی
- محافظت از خود و ذهن خودآگاه و همچنین کاهش اضطراب، رنجش، درد، خشم، اندوه، سرخوردگی واسترس میباشد.
- آنها کمک به سازگاری و تطابق بهتر با شرایط و محیط پیرامون است. کنار آمدن با واقعیت.
- دور نگهداشتن سائق های نهاد از هوشیاری و حفظ آنها در ناخودآگاه.
- محافظت خود انگاره از خجالتزدگی و احساس گناه نزد دیگران.حفظ آبرو، اعتماد بنفس و عزت نفس نزد دیگران.
- مکانیسمهای دفاعی از دوران خردسالی آموخته گردیده و سرانجام بصورت عادت در می آیند. برخی از این مکانیسمها سازنده و انطباقی و برخی دیگر مخرب و غیر انطباقی میباشند که به آنها اشاره خواهیم کرد. استفاده افراطی و اغراق آمیز از این مکانیسمها منجر به اختلالات روانی وشخصیتی در فرد میگردند.
استفاده از واکنشهای ناخودآگاه یا مکانیسمهای دفاعی یا فرآیندهای ذهنی
این مکانیسم ها روشهایی هستند که فرد در هنگام بروز استرس بطور
ناخودآگاه و غیر ارادی انجام میدهد تا خطر تاثیرات استرس را به نحوی
کاهش دهد . این مکانیسم ها ذهنی هستند و تغییری در وضع عینی عامل
استرس ایجاد نمی کنند بلکه تنها به فرد فرصتی میدهد تا راه حل مناسب و
منطقی پیدا کند . در تمامی مکانیسم های دفاعی عنصری از خود فریبی وجود
داد .
چند نکته مهم مکانیسمهای دفاعی
مکانیسمهای دفاعی: سرکوب (REPRESSION)
سرکوب یا واپس زنی اصـلی تـرین و رایج ترین مکانیسم دفاعی است و عبارتست از بیرون راندن ناخودآگاه تجارب ، تمایلات ، احساسات و خاطرات ناراحت کننده از بخش خودآگاه . در واقع در این مکانیسم هر چیزی که (( من )) را تهدید می کند ، از هوشیاری کنار گذاشته می شود و به این طریق فرد با سرکوب تجارب تلخ به خودآگاه، احساس آرامش خواهد کرد .
مکانیسمهای دفاعی: فرونشانی (SUPPRESSION)
این واکنش مانند فراموش کردن است و عبارتست از عمل آگاهانه مهار کردن یک تکانه یا عقیده به منظور فراموش کردن چیزی یا کنار زدن آن از ذهن . فرونشانی یک مکانیسم خودخواه می باشد ، به همین دلیل از سوی عده ای این واکنش ، مکانیسم دفاعی حقیقی به حساب نمی آید.
مکانیسمهای دفاعی: جابجایی(DISPLACEMENT )
این مکانیسم عبارتست از تغییر جهت دادن احساسات از یک شخص یا یک شیء به شخص یا شیء دیگر که کمتر مخاطره آمیز است . این مکانسم دفاعی معمولابصورت جانشین ساختن فردی ضعیف تر به عنوان هدف پرخاشگری که شخص نسبت به فرد دیگری داشته ولی نتوانسته است ابراز نماید ، دیده می شود .
مکانیسمهای دفاعی: دلیل تراشی(RATIONALIZATION)
در این مکانیسم فرد سعی داردافکار و احساسات و رفتارهای خود را به انگیزه های موجه نما و خوش ظاهر نسبت دهد در حالیکه انگیزه های واقعی به دلیل غیر قابل قبول بودنشان ناشناخته می مانند . این مکانیسم یک تدبیر خودفریبانه و خود بزرگ کننده ی فرد برای اجتناب از اضطراب ، احساس گناه و شرمساری است.
مکانیسمهای دفاعی: درون فکنی(INTROJECTION)
دراین واکنش فرد ویژگیهای دیگران را بطور رمزی به عنوان خصوصیات شخصی خویش قرار می دهد . این مکانیسم دفاعی نوعی همانند سازی است و بویژه نزد کودکان متداول است .
مکانیسمهای دفاعی: برون فکنی (PROJECTION)
این واکنش بر خلاف درون فکنی است و عبارتست از نسبت دادن افکار ، آرزوها وتکانه های نامطلوب و غیر قابل پذیرش به دیگران . در این مکانیسم شخص برای آنکه از داشتن افکار و افعال نادرست و ناپسند خود احساس شرم نکند ، احساسات ، تمایلات و اعمال ناردست خود را به دیگران نسبت میدهد .
مکانیسمهای دفاعی: برگشت(Regression)
بازگشت یا پسرفت ناخودآگاه به مرحله روانی پایین تر.این مکانیسم زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که فرد نمی تواند در شرایطی که قرار دارد با محرومیت ها و فشار های روانی مقابله کند . این مکانیسم نوعی تحریف و تغییر رفتار بصورت بچگانه است .
مکانیسمهای دفاعی: تثبیت
زمانی که فرد در یکی از مراحل رشد روانی باقی می ماند در حالیکه از نظر کلی از آن مرحله گذشته است . تثبیت ممکن است در اثر ارضای بیش از حد و یا بعلت ناکامی بیش از حد در مرحله خاصی از رشد و تکامل رخ دهد .
مکانیسمهای دفاعی: انکار(DENIAL)
این مکانیسم عبارتست از رد وعدم پذیرش ناآگاهانه جنبه هایی از واقعیت که نمی توانند آگاهانه مورد قبول واقع شوند. کوشش فرد در این مکانیسم در جهت پرده گذاشتن روی واقعیات غیر قابل قبول از طریق نادیده انگاشتن آنهاست . انکار واقعیت در مواقع افراطی ممکن است پیش درآمد ظهور سایکوز باشد.
مکانیسمهای دفاعی: جبران(COMPENSATION)
در این مکانیسم فرد سعی می کند برای جبران کمبود های خود ، از طریق پیشرفت در زمینه های دیگر احساس حقارت ناشی از شکست ها و نقایص واقعی یا تصوری خو را ازبین ببرد .این مکانیسم ، شخص را بسوی تعالی در جهات دیگر زندگی و اکتساب توانائی های جدید ، برای پوشاندن نارسائی های خود ، برمی انگیزد .
مکانیسمهای دفاعی: همانند سازی(IDENTIFICATION)
این مکانیسم عبارتست از میلی ناخودآگاه به جذب و اقتباس ویژگی های شخصیتی فردی دیگر . به عبارت دیگر ، فرد اعمال و رفتارهای خود را براساس الگوهایی که از دیگران به ویژه خانواده ، دریافت می کند ، شکل می دهد . این مکانیسم نقش مهمی در رشد شخصیت فرد دارد .
مکانیسمهای دفاعی: والایش یا تصعید(SUBLIMATION)
در این مکانیسم فرد تکانه های غیر قابل قبول را در مسیر های قابل قبول اجتماعی قرار می دهد . به عبارت دیگر هنگامی که ظهور مستقیم تکانه ای از نظر اجتماع ممنوع باشد ، این مکانیسم راهی است موفقیت آمیز برای دستیابی به ارضای آن تکانه .
مکانیسمهای دفاعی: واکنش سازی(REACTION FORMATION)
این مکانیسم عبارتست از ابزار مبالغه آمیز افکار ، آرزوها و تکانه ها برخلاف جهت اندیشه ها ، تمایلات و انگیزه هایی که در درون فرد هستند ولی بقدری دردناک اند که نمی توانند به آگاهی بیایند .
مکانیسمهای دفاعی: تبدیل(CONVERSION)
در این مکانیسم دفاعی فرد با جسمانی کردن ناخودآگاه تجربه های هیجانی دردناک ، محیط را برای خود قابل تحمل می سازد . شکایت جسمی به صورت فلجی ، کوری و کری خود را نشان می دهند .
مکانیسمهای دفاعی: تجزیه
تغییر موقتی و شدید در ماهیت احساس هویت شخص به منظور اجتناب از ناراحتی هیجانی را تجزیه می گویند . این حالت در فیوگ ،
( فرارروانزاد ) ، آمنزی ( فراموشی روانزاد ) و افراد چند شخصیتی دیده می شود .
چه زمانی مکانیسمهای دفاعی بیمار گونه و آسیب زا میشوند:
۱- استفاده افراطی، مکرر و اغراق آمیز از آنها.
۲- زمانی که دفاعها در حالت انعطاف ناپذیر، خشک و انحصاری بکار میروند.
۳- هنگامی که دفاعها شرایط کنونی را به شدت تحریف میکنند.
۴- استفاده از دفاعها منجر به پدید آمدن مشکلات جدی وعمده در روابط، دوستیها و لذت و برخورداری از زندگی سالم میگردد.
۵- دفاعها موجب تحریف احساسات و هیجانات گردیده و از ابراز سالم آنها جلوگیری میکنند.
استفاده از مکانیسمهای دفاعی بلوغ یافته پیامدهای زیر را بدنبال دارد:
سلامت عمومی بدن-سلامتی جسم وروان-بروز کمتر اختلالات روانی در فرد-دوستی و روابط پر مایه وسالم-رضایت شغلی-خوشی و شادکامی-تطابق عالی با شرایط و محیط.