جامعه شناسی پزشکی – نگاهی جامعه شناختی به مسائل بیماران کلیوی و
جامعه شناسی پزشکی
خیلی ها تصورشان این است که “بیماری” اصولاً حیطه ی تخصصی ویژه ی پزشکان است، اما واقعیت این است که در دنیای اجتماعی ِ ما:
الف- هم پزشکان به راحتی وارد حیطه ی مسائل اجتماعی می شوند و شده اند
(پدیده ی پزشکی شدن medicalization )
و هم ما جامعه شناسان، ناچاریم به عواملی اجتماعی و فرهنگی بپردازیم که می توانند بر:
نزدیکی پزشکی و علوم اجتماعی – جامعه شناسی پزشکی
تجربه ی بیماری
فرایند بیمارشدن
احتمال درمان بیماری
تجربه ی دردکشیدن
پی آمدهای روحی روانی آن،
انزوا و طرد فرد بیمار،
و از دست دادن مواهب و فرصت های زندگی و
مرگ و زندگی
سلامت
بیماری و تجربه ی درد
بیماری بستر اجتماعی فرهنگی متحقق می شودسالم به دنیا آمدن،
سالم بزرگ شدن،
سالم به زندگی ادامه دادن،
(سلامت با همه ی ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی اش
نگاهی به بیماری و بیماران کلیوی
از منظر جامعه شناسی پزشکی
«بیماری کلیوی» از بیماریهایی که افراد بسیاری در سراسر جهان با آن درگیرند.
افراد از زمان بروز این بیماری، باید به طور مرتب و مداوم تحت درمان قرار بگیرند
آن گاه که دیگر هیچ دارویی برای آن کارگر نیفتد
پیوند کلیه تنها گزینه باقی مانده برای ادامه حیات، پیش روی آنان قرار می گیرد.
عوارض نارسایی کلیه می تواند فرد را از پا در آورد
آمار جامعه شناسی پزشکی و بیماران کلیوی
حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون نفر در کشور ایران مبتلا به بیماری کلیه هستند
۱۵ هزار نفر بیمار دیالیزی در ایران وجود دارد که برای ادامه زندگی هفته ای ۳ بار دیالیز می شوند
نرخ مرگ و میر سالانه بیماران دیالیزی در کشورهای پیشرفته بالای ۲۰ درصد است
در ایران رقم پیوند کلیه ۲۴ مورد به ازای هر یک میلیون نفر است
بیماریهای کلیوی
رفتار بهداشتی health behavior درست
چک آپ های منظم
درمان موثرتری
کاهش بار بیماری
کاهش مرگ و میر
وجود نظام اطلاع رسانی بهداشتی گسترده و موثر در جامعه
آموزش رسمی
نهادهای دولتی
نهادهای غیردولتی
رسانه های همگانی
تلاش های فردی و پراکنده ی خود
حمایت شوند
نظام درمانی
بیمه های درمانی
انجمن های غیردولتی
خانواده و اقوام،
دوستان
پس انداز خود
تامین فردی نه اجتماعی
نقش طبقات اجتماعی
فاصله ی سطح سواد و تحصیلات افراد و خانواده ها
بعد اقتصادی/مالی سلامت و بیماری
اقدامات دولت های حزب کارگر در انگلستان
اعضای بدن در این جامعه ابزار کسب درآمد شده اند
داد و ستد «عادی شده»
مسئله ی نیازمندی و نیازِ مالیِ افراد بیمار در جست و جوی بازیابی سلامت
جامعه شناسی پزشکی
مسئولیت در قبال تامین نیازهای مالی افراد برای بهبودی و درمان
فرد
نهادهای دولتی
نهادهای غیردولتی
افراد نیکوکار
جامعه شناسی پزشکی
تجربه ی دردناک بیماری/ یا بیماری های دردناک را چه عامل یا عوامل اجتماعی فرهنگی تخفیف یا التیام می بخشد؟
انگ بیماری/ طرد اجتماعی/ انزوا
واکنش ها و نگرش های منفی، در کنار زوال ارزش های انسانی و اخلاقی در جامعه
جامعه شناسی پزشکی
می دانیم که افراد عادی جامعه، متمایل به این هستند که هر چه بیشتر با اکثریت همرنگ و هماهنگ باشند تا در پوشش حمایت جمعی قرار بگیرند. در چنین شرایطی در جامعه، هنگامی که افراد، به مشکلاتی از پی بیماری شان دچار می شوند که در ظاهر ایشان نمایان می شود، این کاستی یا فزونی که موجب ناهمرنگی و نشانه های بصری می شود، بیشتر باعث بروز واکنش های نامطلوب و طرد از سوی دیگران می شود، حتی اگر بیماری مربوطه مسری هم نباشد. هر گونه ناهمگونی با دیگران در سطحی که از نظر افراد عادی جامعه – نا بهنجار- تلقی می شود عامل به انزوا کشیدن بیماران است(موارد مشابه، بیماران تالاسمی یا افراد دارای سندرم دان هستند)، نظیر مشکلاتی که در ظاهر بدنی شخصیت اصلی داستان مشاهده می شود، و خواسته یا ناخواسته، مانع از این می شود که فرد بتواند به جریان عادی ارتباطات اجتماعی اش و بهره گیری از توانایی هایش برای رشد و اعتلای خود بپردازد.